De echte heemst behoort tot de kaasjeskruidfamilie (Malvaceae) en is een 90 tot 120 centimeter hoge, overblijvende, behaarde plant met een recht omhoog groeiende, verhoute stengel. De bladeren zijn eivormig en lopen spits toe, de witte of rode bloemen staan in trossen. De bloeitijd loopt van juni tot augustus.
 
Heemst is een typisch slijmstofhoudend medicinale plant, het aantal en de inhoud van de werkzame stoffen is bijna gelijk in lijnzaad. Heemst wortel heeft slijmoplossend, anti-inflammatoire eigenschappen en wordt gebruikt bij acute en chronische aandoeningen van de luchtwegen en de keel. De slijmstoffen in echte heemst werken ontstekingsremmend.
 
Heemst is een gemakkelijk te houden vaste plant die een grote wortelstok maakt. Ze vraag een humusrijke grond.